Trong khi lập di chúc, pháp luật quy định phải có người đứng ra làm chứng cho việc lập di chúc trong một số trường hợp nhất định. Vậy người làm chứng cho việc lập di chúc là ai?
Những ai được trở thành người làm chứng cho việc lập di chúc?
Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:
– Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc.
– Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc.
– Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
Những trường hợp bị cấm trên đây để đảm bảo rằng người làm chứng phải là người không có lợi ích liên quan đến việc lập di chúc hoặc là người có vấn đề trong năng lực hành vi dân sự để đảm bảo công bằng khách quan, minh bạch rõ ràng đối với việc quyết định di sản thừa kế của người để lại di sản thừa kế.
Vai trò của người làm chứng trong việc thừa kế theo di chúc
Vai trò của người làm chứng được thể hiện ở các vấn đề sau đây:
Hình thức của di chúc
– Di chúc bằng văn bản có bốn loại chính quy định tại điều 628 BLDS 2015, trong đó có một loại đề cập trực tiếp đến sự tham gia của người làm chứng đó là di chúc bằng văn bản có người làm chứng được quy định tại điều 634 BLDS 2015 như sau:
Trường hợp người lập di chúc không tự mình viết bản di chúc thì có thể tự mình đánh máy hoặc nhờ người khác viết hoặc đánh máy bản di chúc, nhưng phải có ít nhất là hai người làm chứng. Người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng; những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc.
– Ngoài ra, di chúc còn phải tuân theo các điều kiện khác của di chúc bằng văn bản có người làm chứng phải tuân thủ các quy định về nội dung của di chúc
– Trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thì người tự viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa.
Tính hợp pháp của di chúc
Người làm chứng có vai trò quyết định trong một vài trường hợp cụ thể để xác định tính hợp pháp của di chúc đó:
– Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định sau đây:
+ Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
+ Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
– Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã
Trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được, thì thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã được thực hiện phải có sự tham gia của người làm chứng theo thủ tục sau đây:
– Người lập di chúc tuyên bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã.
– Người làm chứng ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã để xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của người lập di chúc.
– Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng.
Gửi giữ di chúc
Việc gửi giữ di chúc sẽ xác lập quyền và nghĩa vụ cho người giữ di chúc là tổ chức hành nghề công chứng lưu giữ hoặc gửi người khác giữ bản di chúc. Người giữ di chúc có nghĩa vụ giao lại bản di chúc cho người thừa kế hoặc người có thẩm quyền công bố di chúc, khi người lập di chúc chết. Việc giao lại bản di chúc phải được lập thành văn bản, có chữ ký của người giao, người nhận và trước sự có mặt của ít nhất hai người làm chứng.
Trên đây là tư vấn của Công ty Luật TNHH Tuệ Lâm. Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo:
– Hotline: 0933898868
– Email: info@luattuelam.vn
Trân trọng cảm ơn!