Câu hỏi:
Gia đình tôi có 4 người, được nhà nước cấp đất cho hộ gia đình, bố tôi là chủ hộ. Giờ nhà nước thu hồi đất để doanh nghiệp làm dự án, gây thiệt hại cho hoa màu nhà tôi. Vì mức bồi thường không thỏa đáng nên gia đình tôi làm đơn kiện bên doanh nghiệp bồi thường thiệt hại cho chúng tôi một cách hợp lý. Chị dâu tôi không có tên trong sổ đỏ nhưng cũng ở trên mảnh đất này ổn định. Giờ gia đình tôi làm đơn khởi kiện, bố tôi sẽ là người đại diện hay cả 4 người đứng tên trên mảnh đất, chị dâu tôi có phải kí tên vào đơn khởi kiện không?
Trả lời:
Căn cứ theo văn bản số 01/2017/GĐ – HĐTP văn bản giải đáp của Hội đồng thẩm phán về một số vấn đề nghiệp vụ.
“4. Khi giải quyết vụ án dân sự tranh chấp quyền sử dụng đất mà Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đó được cấp cho hộ gia đình và tại thời điểm giải quyết tranh chấp, thành viên hộ gia đình đã có sự thay đổi so với thời điểm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trường hợp này những thành viên nào của hộ gia đình có quyền sử dụng đất đó? Những thành viên nào của hộ gia đình có quyền, nghĩa vụ tham gia tố tụng?
Khoản 29 Điều 3 Luật đất đai năm 2013 quy định: “Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất”. Như vậy, khi giải quyết vụ án dân sự mà cần xác định thành viên của hộ gia đình có quyền sử dụng đất cần lưu ý:
– Thời điểm để xác định hộ gia đình có bao nhiêu thành viên có quyền sử dụng đất là thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất.
– Việc xác định ai là thành viên hộ gia đình phải căn cứ vào hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trường hợp cần thiết, Tòa án có thể yêu cầu Ủy ban nhân dân có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất xác định thành viên hộ gia đình tại thời điểm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để làm căn cứ giải quyết vụ án và đưa họ tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
– Khi giải quyết vụ án dân sự, ngoài những người là thành viên hộ gia đình có quyền sử dụng đất, Tòa án phải đưa người đang trực tiếp quản lý, sử dụng đất của hộ gia đình, người có công sức đóng góp làm tăng giá trị quyền sử dụng đất hoặc tài sản trên đất tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.”
Do đó, trường hợp này, chị dâu bạn không cần kí vào đơn khởi kiện, và sẽ được tòa án triệu tập với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Căn cứ Khoản 1 Điều 101 Bộ luật dân sự năm 2015: Chủ thể trong quan hệ dân sự có sự tham gia của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân
“1. Trường hợp hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân tham gia quan hệ dân sự thì các thành viên của hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân là chủ thể tham gia xác lập, thực hiện giao dịch dân sự hoặc ủy quyền cho người đại diện tham gia xác lập, thực hiện giao dịch dân sự. Việc ủy quyền phải được lập thành văn bản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Khi có sự thay đổi người đại diện thì phải thông báo cho bên tham gia quan hệ dân sự biết.”
Do đó, không cần thiết tất cả thành viên trong hộ gia đình bạn kí tên vào đơn khởi kiện, các thành viên còn lại có thể thống nhất lập một văn bản ủy quyền cho chủ hộ là ba bạn đứng ra kí tên vào đơn khởi kiện.
Trên đây là tư vấn của Công ty Luật TNHH Tuệ Lâm. Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo:
– Hotline: 0933898868
– Email: info@luattuelam.vn
Trân trọng cảm ơn!
