Khi các vụ án ly hôn diễn ra ngày càng nhiều người thiệt thòi nhất luôn là những đứa trẻ khi bị buộc phải sống với chỉ một trong hai người thân yêu nhất. Người cha (mẹ) dù không trực tiếp nuôi con sau ly hôn, vẫn có quyền (đồng thời là nghĩa vụ) trông nom, chăm sóc, giáo dục và nuôi dưỡng con cái cho đến khi thành niên, thể hiện qua quyền thăm nom con.
Tuy nhiên, sau khi ly hôn các bên vợ hoặc chồng vẫn có quyền khởi kiện để tòa án thay đổi phán quyết đã tuyên về quyền nuôi con. Thay đổi người trực tiếp nuôi con là việc khởi kiện yêu cầu tòa án thay đổi quyền nuôi con mà trước đó trong quyết định cho phép ly hôn của tòa án phán quyết cho một bên (vợ hoặc chồng) có quyền nuôi bây giờ yêu cầu đổi lại cho bên kia.
- Người có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn
Căn cứ theo quy định tại Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014
“Điều 84. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
- Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.
- Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
- a) Người thân thích;
- b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
- c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
- d) Hội liên hiệp phụ nữ.”
Như vậy, trường hợp có yêu cầu của những người có quyền yêu cầu theo quy định trên thì tòa án sẽ xem xét và có thể ra quyết định thay đổi người trực tiếp nuôi con dựa trên quyền lợi của con.
- Điều kiện thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn?
Căn cứ theo quy định tại Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 để hiểu rõ hơn chúng ta cùng giải quyết qua tình huống thực tế sau:
Thưa luật sư, tôi đang cần tư vấn về việc tranh chấp nuôi con khi đã ly hôn. Vợ chồng tôi đã ly hôn 2 năm rồi và chồng tôi được quyền nuôi con. Nhưng gia đình chồng và chồng đã nhiều lần ngăn cản. Không cho tôi gặp con ở trường. Và bây giờ vào dịp tết tôi và người nhà đã sang xin phép đón cháu về nhà chơi mà gia đình nhà chồng cùng chồng cấm cản không cho tôi đón con. Còn dọa nạt và thách thức tôi khởi kiện tranh quyền nuôi con. Tôi rất tuyệt vọng con tôi mới có 6 tuổi thôi. Lúc ly hôn vì tôi không có đủ điều kiện để nuôi con nhưng bây giờ tôi đã có công ăn việc làm ổn định và có thể lo cho con rồi.
Vậy bây giờ nếu tôi có thể giành lại quyền nuôi con không. Và phải làm thế nào ạ?
Rất mong luật sư giúp đỡ. Trân trọng cảm ơn!
Trả lời:
Theo như bạn trình bày ở trên thì chồng cũ bạn đang xâm phạm đến quyền được thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con của bạn. Việc bạn thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng đối với con hoàn toàn quyền lợi chính đáng, được Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định tại Điều 82, 83 như sau:
“Điều 82. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
- Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
- Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
- Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.”
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.
“Điều 83. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ trực tiếp nuôi con đối với người không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
- Cha, mẹ trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con thực hiện các nghĩa vụ theo quy định tại Điều 82 của Luật này; yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình tôn trọng quyền được nuôi con của mình.
- Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.”
Như vậy, trong trường hợp này việc chồng cũ bạn, nhà nội ngăn cản bạn thăm nuôi con là hành vi vi phạm quy định về quyền của cha, mẹ con sau khi ly hôn.
Người thực hiện hành vi cản trở quyền thăm nuôi con sau khi ly hôn sẽ bị xử phạt vi phạm theo Điều 53 Nghị định 167/2013/NĐ-CP như sau:
“Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với hành vi ngăn cản quyền thăm nom, chăm sóc giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con, trừ trường hợp cha mẹ bị hạn chế quyền thăm nom con theo quyết định của tòa án; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau.”
Như thế, với trường hợp của bạn, khi chồng cũ bạn cản trở quyền của bạn thì bạn có quyền:
– Tố cáo hành vi của chồng cũ bạn tới cơ quan công an hoặc Ủy ban nhân dân để cơ quan có thẩm quyền xử phạt hành vi của ông bà ngoại.
Như vậy, bạn có quyền yêu cầu thay đổi trực tiếp nuôi con. Tuy nhiên bạn phải chứng minh được việc chồng cũ bạn không đảm bảo quyền lợi được mọi mặt cho con của bạn. Ngoài ra, bạn phải chứng minh được bạn là người có thể đáp ứng tối đa yêu cầu cho sự phát triển của trẻ như:
– Điều kiện về vật chất bao gồm: Ăn, ở, sinh hoạt, điều kiện học tập…các yếu tố đó dựa trên thu nhập, tài sản, chỗ ở của bạn;
– Các yếu tố về tinh thần bao gồm: Thời gian chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con, tình cảm đã dành cho con từ trước đến nay, điều kiện cho con vui chơi giải trí, nhân cách đạo đức, trình độ học vấn … của cha mẹ.
Nếu bạn thực sự yêu thương con mình và có đủ khả năng chứng minh trước tòa rằng mình có thể đem lại cho con mình cuộc sống tốt đẹp hơn thì việc bạn giành được quyền nuôi con là hoàn toàn có thể và bạn làm thủ tục như sau:
- Thủ tục để yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
– Đơn yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn;
– Bản án ly hôn;
– Sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân (bản sao có chứng thực);
– Giấy khai sinh của con (bản sao có chứng thực);
– Các tài liệu chứng minh cho yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con;
Để thực hiện quyền yêu cầu tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn, bạn phải gửi hồ sơ tới Tòa án nhân dân quận/ huyện nơi vợ bạn cư trú, làm việc.
Trên đây là tư vấn của Công ty Luật Tuệ Lâm về một trường hợp điển hình. Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn trực tiếp.