Trả lời:
- Quy định pháp luật về tình thế cấp thiết
Căn cứ quy định pháp luật tại Điều 23 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017)
“Tình thế cấp thiết là tình thể của người vì muốn tránh gây thiệt hại cho quyền, lợi ích hợp pháp của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà không còn cách nào khác là phải gây thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.”
Hành vi được thực hiện gây ra một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa mà không còn cách nào khác. Lợi ích ở đây có thể là thiệt hại về tài sản, về sức khoẻ, tính mạng của con người, an ninh quốc gia, lợi ích quốc gia
- Bồi thường thiệt hại trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết
Theo quy định tại Điều 171 Bộ luật dân sự năm 2015 về Quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản trong trường hợp xảy ra tình thế cấp thiết
“1. Tình thế cấp thiết là tình thế của người vì muốn tránh một nguy cơ đang thực tế đe dọa trực tiếp lợi ích công cộng, quyền, lợi ích hợp pháp của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là phải có hành động gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn chặn.
2. Trong tình thế cấp thiết, chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản không được cản trở người khác dùng tài sản của mình hoặc cản trở người khác gây thiệt hại đối với tài sản đó để ngăn chặn, làm giảm mối nguy hiểm hoặc thiệt hại lớn hơn có nguy cơ xảy ra.
3. Gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết không phải là hành vi xâm phạm quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản. Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản bị thiệt hại trong tình thế cấp thiết được bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 595 của Bộ luật này”
Tuy nhiên, được loại trừ trách nhiệm hình sự, nếu hành vi đó đảm bảo đủ các điều kiện sau:
+ Thứ nhất, phải có sự đe dọa gây ra thiệt hại ngay tức khắc.
Sự đe dọa gây nguy hiểm phải là sự đe dọa tức khắc, nếu sự đe dọa đó là không tức khắc nghĩa là sự đe dọa gây nguy hiểm chưa tới hoặc đã qua thì trường hợp gây thiệt hại trong trường hợp này không được tính là tình thế cấp thiết.
+ Phải có sự nguy hiểm thực tế đang gây ra hoặc đe dọa gây ra những thiệt hại nhất định cho những lợi ích được pháp luật bảo vệ. Sự nguy hiểm đó có thể bắt nguồn từ người, từ con vật, từ sức mạnh tự nhiên, từ những sự cố kĩ thuật vv.;
+ Việc gây thiệt hại là biện pháp duy nhất để khắc phục sự nguy hiểm vì trong tình thế đó không còn cách nào khác
+ Thiệt hại gây ra phải nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.
Người gây thiệt hại khi có đủ điều kiện trên được coi là gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết nên không phải bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, nếu việc gây thiệt hại của họ lại thiếu một trong các yêu cầu nói trên sẽ bị coi là vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết. Vì vậy, họ phải bồi thường thiệt hại đã xảy ra.
Theo quy định tại Điều 595 Bộ luật dân sự quy định về việc bồi thường thiệt hại do vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết
“1. Trường hợp thiệt hại xảy ra do vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết thì người gây thiệt hại phải bồi thường phần thiệt hại xảy ra do vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết cho người bị thiệt hại.
- Người đã gây ra tình thế cấp thiết dẫn đến thiệt hại xảy ra thì phải bồi thường cho người bị thiệt hại.”
Theo quy định của Điều luật trên thì việc bồi thường thiệt hại liên quan đến tình thế cấp thiết được xác định theo hai nội dung:
Thứ nhất, thiệt hại xảy ra trong tình thể cấp thiết thì người gây thiệt hại không phải bồi thường. Người đã gây ra tình thế cấp thiết phải bồi thường thiệt hại đó.
Thứ hai, thiệt hại xảy ra do vượt quá yêu cầu của tình thế cẩp thiết thì người gây thiệt hại phải bồi thường phần thiệt hại xảy ra do vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết.
Trên đây là tư vấn của Công ty Luật TNHH Tuệ Lâm. Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi theo:
– Hotline: 0933898868
– Email: info@luattuelam.vn
Trân trọng cảm ơn!
