Có rất nhiều lý do khác nhau dẫn đến việc chấm dứt hôn nhân, nhưng chủ yếu vẫn là xuất phát từ ý chí và mong muốn của các bên. Vậy trường hợp nào hôn nhân có thể tự động chấm dứt mà không phụ thuộc vào mong muốn của các bên? Một trong những lý do mà hôn nhân được cho là tự động chấm dứt là do vợ/chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết. Đây được xem là một trường hợp đặc biệt mà hôn nhân sẽ tự động chấm dứt không phụ thuộc vào ý chí và mong muốn của các bên.
Căn cứ vào Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 và các VBPL có liên quan, dưới đây, Luật Tuệ Lâm gửi đến bạn đọc và Quý khách hàng quan tâm những phân tích pháp lý liên quan đến việc hôn nhân tự động chấm dứt do vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết và hậu quả pháp lý của việc chấm dứt này.
- Thời điểm xác định hôn nhân chấm dứt
Theo Điều 65, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, thời điểm chấm dứt hôn nhân do vợ hoặc chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố chết được quy định như sau:
“Hôn nhân chấm dứt kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết.
Trong trường hợp Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã chết thì thời điểm hôn nhân chấm dứt được xác định theo ngày chết được ghi trong bản án, quyết định của Tòa án”
Như vậy, thời điểm chấm dứt hôn nhân trong trường hợp này được xác định là thời điểm vợ/chồng chết hoặc ngày chết được ghi trong bản án, quyết định tuyên bố là đã chết của tòa án.
- Chế độ tài sản của vợ, chồng sau khi hôn nhân tự động chấm dứt
Thứ nhất, Khi cả vợ và chồng đều chết hoặc đều bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì chế độ tài sản của được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Thứ hai, một bên vợ hoặc chồng chết, hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì tài sản của vợ chồng được giải quyết theo điều 66, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:
- Khi một bên vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì bên còn sống quản lý tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp trong di chúc có chỉ định người khác quản lý di sản hoặc những người thừa kế thỏa thuận cử người khác quản lý di sản.
- Khi có yêu cầu về chia di sản thì tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác trong thỏa thuận về chế độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.
- Trong trường hợp việc chia di sản ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của vợ hoặc chồng còn sống, gia đình thì vợ, chồng có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế phân chia di sản theo quy định của Bộ luật dân sự.
- Tài sản của vợ chồng trong kinh doanh được giải quyết phương thức trên, trừ trường hợp pháp luật về kinh doanh có quy định khác.
- Trường hợp khi vợ/chồng bị Tòa án tuyên bố là đã chết nhưng sau đó quay trở về.
Ở trường hợp này, thời điểm để xác định các loại quan hệ của vợ/chồng khi quay trở về được tính từ khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ tuyên bố đã chết của người đó. Lúc này, các quan hệ được xác định như sau:
Thứ nhất, về quan hệ nhân thân:
Khi Tòa án ra quyết định hủy bỏ tuyên bố một người là đã chết mà vợ hoặc chồng của người đó chưa kết hôn với người khác thì quan hệ hôn nhân được khôi phục kể từ thời điểm kết hôn.
Trường hợp có quyết định cho ly hôn của Tòa án theo quy định tại khoản 2 Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 (ly hôn theo yêu cầu của một bên) thì quyết định cho ly hôn vẫn có hiệu lực pháp luật.
Trường hợp vợ hoặc chồng của người đó đã kết hôn với người khác thì quan hệ hôn nhân được xác lập sau có hiệu lực pháp luật.
Thứ hai, về quan hệ tài sản:
Quan hệ tài sản của người bị tuyên bố là đã chết trở về với người vợ hoặc chồng được giải quyết như sau:
- Trong trường hợp hôn nhân được khôi phục thì quan hệ tài sản được khôi phục kể từ thời điểm quyết định của Tòa án hủy bỏ tuyên bố chồng, vợ là đã chết có hiệu lực. Tài sản do vợ, chồng có được kể từ thời điểm quyết định của Tòa án về việc tuyên bố vợ, chồng là đã chết có hiệu lực đến khi quyết định hủy bỏ tuyên bố vợ, chồng là đã chết có hiệu lực là tài sản riêng của người đó.
- Trong trường hợp hôn nhân không được khôi phục thì tài sản có được trước khi quyết định của Tòa án về việc tuyên bố vợ, chồng là đã chết có hiệu lực mà chưa chia được giải quyết như chia tài sản khi ly hôn.
Trên đây là một số phân tích của Luật Tuệ Lâm về trường hợp chấm dứt hôn nhân do vợ/chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết và hậu quả pháp lý của trường hợp này. Nếu còn vướng mắc hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác vui lòng liên hệ Luật Tuệ Lâm để được hướng dẫn chi tiết:
– Hotline: 0933898868; và/hoặc
– Email: info@luattuelam.vn
